Ongebroken!

Ik zag Jordi, Joachim, Josep en Jordi voor het laatst fysiek in februari 2019 in Madrid, toen ik hun proces bijwoonde voor het Spaanse Hooggerechtshof. Een half jaar eerder had ik hen ook bezocht in de gevangenis van Lledoners in de buurt van Barcelona, waar ze toen al geruime tijd in voorhechtenis zaten in de nasleep  van het referundum over onafhankelijkheid. Op dat proces kregen 9 Catalaanse politici en sociale leiders lange gevangenisstraffen tot 13 jaar voor ‘opruiing’. Enkele dagen geleden kregen ze van de Spaanse regering gratie en mochten ze na 3 en een half jaar cel terug naar huis. Ik ontmoet hen in Waterloo, in de Casa de la República Catalana, waar ze op bezoek zijn bij hu president in ballingschap Carles Puigdemont.

Jordi Sanchez, helemaal links op de foto,  was voorzitter van de Catalaanse burgerbeweging ANC. Samen met een andere organisatie, Omnium Cultural van Jordi Quixart, organiseerde die massademonstraties. Ze mobiliseerden jaarlijks op 11 september ook voor de Diada Nacional. Ik was er herhaaldelijk bij, nooit is daar één glas gebroken, altijd verliepen de demonstaties vreedzaam en zelfs feestelijk. Toch moesten de 2 Jordi’s de wraak van de Spaanse deep state mee ondergaan. Wat door mensenrechtenorganisties, maar ook door de VN werkgroep arbitraire detentie en vele politici werd veroordeeld. Joachim Forn, Josep Rull en Jordi Turull waren minister in de Catalaanse regering. Ze gaven hun volk een stem en voerden daarmee een mandaat uit dat ze van hun parlement hadden gekregen. Ook dat referendum, op 1 oktober 2017, woonde ik bij. Ik zag veel en brutaal geweld, ik werd zelf beschoten met rubberkogels… maar dat geweld kwam van de Policia Nacional.

Ze raken niet uitgepraat over onze solidariteit, onze uitgesproken standpunten en tussenkomsten, onze bezoeken ter plaatsen, de duizenden postkaarten die ze uit Vlaanderen kregen. “Die ongelooflijk warme solidariteit uit Vlaanderen heeft echt een verschil gemaakt. We zijn enorm dankbaar.” Het doet deugd om te horen. We praten over hun situatie nu, over de repressie die nu een andere vorm aanneemt. “Onze vrijlating is voorwaardelijk. Een echte amnestie zoals gevraagd was, daar is zelfs geen debat over mogelijk geweest. Het is trouwens de eerste keer in Spanje sinds de 19e eeuw dat aan een gratieverlening voorwaarden worden gekoppeld. Elk misdrijf of overtreding, ook als die niet intentioneel is, is een aanleiding om ons terug op te sluiten. We kunnen dus maar beter voorzichtig zijn en niet in een auto-ongeluk of iets dergelijks betrokken raken.”

In de gevangenis van Lledoners zitten nu wel geen politieke gevangenen meer, de repressie neemt wel een nieuwe wending. “De Spaanse rekenkamer zit nu achter ons en achter tientallen andere politici maar ook ambtenaren en hun families. We worden geruïneerd.” Al wie tijdens hun functie de zaak van zelfbeschikking voor Catalonië bepleit heeft ten overstaan van buitenlandse contacten is het doelwit. Er zijn miljoenenclaims uitgesproken, en wie niet binnen de twee weken betaalt ziet zijn bezittingen verbeurd verklaard. Een voorbeeld: ook de voormalige minister president Arthur Mas moet miljoenen euro betalen, in zijn dossier wordt hij ervan beschuldigd geantwoord te hebben op de vraag van een Amerikaanse journalist…. “Die rekenkamer is geen rechtbank, het is een administratief orgaan dat dit soort maatregelen kan nemen, maar besef dat het bemand is door familieleden van voormalige Franco ministers.” “Ze hebben gemerkt dat de gevangenis ons niet kan breken, en dus proberen ze het zo. Een burgerlijk doodvonnis is het. Dat ook het leven van ambtenaren en hun families wordt verwoest tart alle verbeelding. Maar ze vergissen zich. Onze overtuiging verandert niet. We blijven op een democratische en vreedzame manier streven naar echte democratie en het recht op zelfbeschikking voor de Catalaanse natie.”

Deze mensen kregen veel steun uit Vlaanderen en uit alle hoeken van de Europese Unie, van de Raad van Europa en van mensenrechtenorganisaties. Maar nooit van de instellingen van de Europese Unie. Die bleef wegkijken. Die omerta ten overstaan van Madrid is pijnlijk voor deze moedige mensen. “Het blijft voor altijd een schandvlek, we zien dat de Europese Unie nu alle geloofwaardigheid in de rest van de wereld verloren heeft. Erdogan, Putin, Ortega…. als Hoge Vertegenwoordiger Josep Borrell hen de les spelt, lachen ze hem uit en verwijzen ze naar Spanje en Catalonië.” Ja… daar hebben we bij herhaling voor gewaarschuwd. Pijnlijk.