U bent hier
‘Ik begrijp dat Oostenrijk verplicht is om visa uit te reiken. Maar voor mezelf kan ik het niet maken om oog in oog te zitten met oorlogsmisdadigers en met die mensen over veiligheid te spreken’, zegt Demesmaeker.
De Standaard.
Ondanks de sancties zijn Russische parlementsleden welkom in Wenen
Uitgerekend op de eerste verjaardag van de oorlog in Oekraïne neemt een Russische delegatie in Wenen deel aan een veiligheidsconferentie. ‘We kunnen niet anders’, verdedigt Oostenrijk zich.
Bart Beirlant
‘De infrastructuur van Oekraïne zal worden vernietigd en Oekraïne zal worden teruggestuurd naar de 18de eeuw’, zei Pjotr Tolstoj in november vol lof over de Russische bombardementen. De vicevoorzitter van de Doema staat sinds een jaar op de Europese sanctielijst, omdat hij ‘een centrale figuur is van de Russische regeringspropaganda’.
Uitgerekend Tolstoj leidt de delegatie van wellicht achttien parlementsleden die op 23 en 24 februari deelnemen aan de parlementaire bijeenkomst van de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) in Wenen. Net als hij staan ze allemaal op de sanctielijst van de EU.
‘Ongelukkige timing’
Parlementsleden uit twintig OVSE-lidstaten, onder wie Orry Van de Wauwer (CD&V) en Mark Demesmaeker (N-VA), hebben Oostenrijk gevraagd geen visa toe te kennen aan de Russen. ‘Ik begrijp dat Oostenrijk verplicht is om visa uit te reiken. Maar voor mezelf kan ik het niet maken om oog in oog te zitten met oorlogsmisdadigers en met die mensen over veiligheid te spreken’, zegt Demesmaeker. ‘Het is hypocriet om te verwachten dat we een eerlijk gesprek kunnen voeren met parlementsleden die de echokamer van Poetin zijn’, aldus Van de Wauwer. ‘Ik wil hen niet legitimeren door met hen in gesprek te gaan.’
‘Het is hypocriet om te verwachten dat we een eerlijk gesprek kunnen voeren met parlementsleden die de echokamer van Poetin zijn’Orry Van de Wauwer (CD&V) Europarlementslid
Oekraïne boycot de bijeenkomst, net als de Litouwse delegatie. De Oostenrijkse minister van Buitenlandse Zaken, Alexander Schallenberg, noemde de timing ‘ongelukkig’, maar wees erop dat Oostenrijk als zetel van de OVSE niet anders kan dan de delegaties van lidstaten toelaten.
Bal vol glans en glamour
Volgens Oostenrijkse media heeft de radicaal-rechtse FPÖ de Russen zelfs uitgenodigd op het ‘Akademikerball’ dat de Weense afdeling van de partij vrijdagavond organiseert in de pronkzalen van de Hofburg. De affiche belooft een balavond ‘vol glans, glamour en traditie’. De FPÖ ondertekende in 2016 nog een vijfjarig samenwerkingsakkoord met de partij van president Poetin.
De discussie over de visa voor de Russische parlementsleden vestigt indirect de aandacht op de ongemakkelijke Oostenrijkse houding in het conflict. Het land sloot zich aan bij de negen sanctiepakketten tegen Rusland, maar levert – net als Hongarije – geen wapens aan Oekraïne.
‘Vertegenwoordigers uit zowel de politiek als het bedrijfsleven laten een pro-Russische stemming ontstaan. Dat schaadt de westerse alliantie’, zei Emil Brix, hoofd van de prestigieuze Diplomatische Akademie Wien, aan de Frankfurter Allgemeine Zeitung, die noteert dat ‘Oostenrijkse investeerders veel loyaler aan Rusland zijn gebleven dan bedrijven uit andere landen’ sinds het begin van de oorlog.
Anachronistisch
Die houding is terug te voeren tot de traditionele neutraliteitspolitiek, die in de grondwet uit 1955 verankerd is. ‘Oostenrijk was neutraal, is neutraal en zal neutraal blijven’, zei kanselier Karl Nehammer vorig jaar. In tegenstelling tot Finland en Zweden is toetreding tot de Navo geen optie voor Oostenrijk, dat ervan profiteert dat het bijna volledig omringd wordt door EU-landen die wel lid zijn van de alliantie.
In een open brief aan de regering en de bevolking dringen een negentigtal vooraanstaande Oostenrijkers aan op een fundamenteel debat over die houding. Het gaat onder meer om Brix, schrijver Robert Menasse en Othmar Karas, vicevoorzitter van het Europees Parlement en lid van de partij van kanselier Nehammer.
‘Oostenrijk handelt alsof de wereld op 23 februari gestopt is met draaien’, schrijven ze. ‘Onze constitutionele grondlagen en veiligheidsdoctrine zijn anachronistisch. Ons leger is nog altijd niet klaar om ons land te verdedigen en andere EU-landen zoals beloofd bij te staan.’ De huidige houding is volgens hen ‘onhoudbaar en gevaarlijk’.
Hun eerste oproep, gelanceerd op 8 mei vorig jaar, viel in dovemansoren. En ook nu ziet het er niet naar uit dat Oostenrijk klaar is voor een Zeitenwende zoals Tsjechië en Duitsland, die volgens de ondertekenaars ‘ook voorzichtig waren tegenover Rusland, maar nu voor miljarden euro’s aan wapens aan Oekraïne leveren’.